Düğünde takılan takıların ve paranın kime ait olduğu sorusu, boşanma ve evlilik sırasında eşler arasında büyük bir sorun teşkil etmektedir. Bu nedenle özellikle boşanma davasının açılmasıyla birlikte bu takıların aidiyet hakkı özellikle önemlidir. Kanunda net bir hüküm bulunmaması ve yerel adetlerin farklı olması nedeniyle uygulamada sıklıkla karşılaşılan uyuşmazlıklar Yargıtay kararı ile çözüme kavuşturulmaya çalışılmaktadır. Bu yazıda Yargıtay’ın kararına göre düğünde takılan takılar kime aittir? Sorusunun cevabını vermeye çalışacağız.
Düğünde Kadına Takılan Takılar
İçindekiler
Düğünde geline takılan takıların tamamı kadına aittir. Uygulamada, takılan takıların gelin tarafının taktığı takılar ve damat tarafının taktığı takılar olarak ikiye ayrıldığı ve bunun akabinde de damat tarafının taktığı takıların damada ait olduğunun belirtilmiş olduğu görülmektedir. Ancak Yargıtay’ın bu konudaki kararı nettir ve geline takılan tüm takıların geline ait olduğunu belirtmektedir.
Örnek verecek olursak; “Evlilik sırasında geline takılan bütün takıları ve nakit parayı kim takarsa taksın, aksine bir anlaşma olmadıkça, kadına bağışlanmış sayılır ve artık onun şahsi malıdır” hükmü Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’nin 26.01.2016 Tarih, 2015/21024 Esas, 2016/1292 Karar sayılı ilamında açıkça belirtilmektedir.
Dolayısıyla kadına düğünde takılan ziynet eşyalarının, kadına bağışlanmış sayılacağı ve bu takıların artık kadının kişisel malı olduğu ve kadının boşanma halinde de bu takıları geri vermek zorunda olmadığı kabul edilmiştir.
Bu kararla birlikte uygulamada, evliliğin devamı sırasında bu takıların çeşitli nedenlerle (ortak ihtiyaçların giderilmesi, düğün masraflarının ödenmesi, aile bireylerine verilmesi, erkeğin borçlarının ödenmesi) bozdurulup, bu takıların elden çıkarıldığı görülebilmektedir. Bu gibi durumlarda dahi boşanmanın gündeme gelmesiyle birlikte kadın düğünde takılan takıları erkekten isteme hakkına sahiptir. Ancak erkek, ziynet eşyalarının kendisine geri verilmesi talep edilmeksizin verildiğini yani ziynet eşyasının kendisine bağışlandığını ispat ederse, kadın artık bu takıları talep edemez.
Somut olayda, davalının tanıklarının ifadeleri, davacının evden ayrılırken kendisine takılan 6 adet bileziği davalıya geri almaksızın rızası ile verdiğini, düğün borçlarının bu altınlar ile ödenmesini gerektiğini belirttiği şeklindedir. Bu koşullarda mahkemece, davacının 6 adet bileziği bağış amacıyla davalıya takdim ettiğini ispatlamış, 6 adet bilezik yönünden davanın reddine karar vererek, erkeğin takıları iade etme yükümlülüğünün bulunmadığını ve kadının açtığı davanın reddinin gerektiğinin hükmü Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 22.02.2018 Tarih, 2016/8760 Esas ve 2018/1566 Karar sayılı ilamı ile açıklanmıştır.
Düğünde Erkeğe Takılan Takılar
Düğünde erkeğe takılan takıların kime ait olduğu konusu uzun bir süre hem uygulama da hem de doktrinde tartışılmış, fakat bu konuda birliğine varılamadı. Bu doğrultuda uzun bir süre boyunca o bölgenin örf ve adetleri incelenip, takı töreni sırasında damada takılan takıların kime ait olduğuna örf ve adetler doğrultusunda karar verildiğini görüyoruz. Fakat, Yargıtay’ın son dönemde bu konuda hakkında verdiği kararlarda erkeğe takılan takıların da kadına ait olduğu görüşünün benimsendiği ve uygulandığı görülmektedir.
“Düğün esnasında gelin ve damada, Kim tarafından ve kime takıldığı gözetilmeksizin, takılan takıların tamamı kural olarak; kadına bağışlanmış sayılır ve artık kadının şahsi malı olarak kabul görür. Ancak gerçekleşen mahkeme tarafından; tarafların düğünlerinde damada takılan 1 adet bilezik, 4 adet yarım altın, 47 adet çeyrek altın damada ait olduğu kabul edilerek sadece kadına takılan altınlar yönünden kabul kararı verilmiştir. Bu durumda mahkeme tarafından yapılması gereken; hükme esas belirlenen bilirkişi raporunda, düğün esnasında kadın ve erkeğe takıldığı belirlenen tüm ziynet eşyalar için davanın kabulüne karar verilmesi olacaktır.” ifadesi Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 05.11.2015 Tarih, 2014/21125 Esas ve 2015/17417 Karar sayılı ilamında açıkça belirtilmiştir.
Ancak şu anda belirtmek gerekir ki şahsi mal özelliği taşıyan takılar kadınlara aittir. Bu nedenle düğünde erkeğe takılan ve şahsi mal niteliğindeki kol saatinin de erkeğe ait olduğu kabul edilmektedir.
Ziynet Eşyaları Islah Yoluyla Talep Edilebilir mi?
Boşanma başvurusunda istenilmeyen ya da bırakılan diğer takılar, ıslah dilekçesi ile başvurusu yapılarak talep edilemez ve dosyaya dahil edilemez. Böyle bir durumda, ziynet eşyalarının ıslah yoluyla talep etmek yerine takılar için ek bir dava açılarak, açılan davanın boşanma davası ile birleştirilmesi talep edilmelidir.
Ziynet Alacağı Davası Açmada Zamanaşımı Süresi Nedir?
Düğünde takılan ziynet eşyalarının bedelinin talep edilmesi, boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren başlar ve 10 yıllık zamanaşımı süresi içinde yapılması gerekir.
Bu anlamda eşya davası bir istihkak davası olmakla istem dava konusu ziynetlerin; davanın açıldığı tarihte ödenen bedel üzerinden hesaplaması yapılarak bedelin ödenmesi ya da aynen iadesi gerçekleşmelidir. Söz konusu eşyanın mevcut olduğunun tespit edilmesi halinde, ihtilafın mülkiyete dayalı olması nedeniyle davada zamanaşımı söz konusu değildir. Dava konusu malın mevcudiyetinin tespit edilmesi mümkün olmadığı takdirde, alacaklının haklarına ilişkin kanunda yer alan 10 yıllık zamanaşımı süresini uygulanmasına karı koca arasındaki davalarda Borçlar Kanunun dikkatte alınması gerekir. (Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, 2011/5634 K.)
Evi Terk Eden Kadın Düğün Takılarını Nasıl Alabilir?
Düğünde takılan ziynet eşyaları, saklanması, taşınması ve götürülmesi rahat ve kolay olan eşyalar arasındadır. Bu nedenle Yargıtay, bu eşyaların kadının üzerinde olmasının veya ev içinde saklanmış olmasının, ortak yaşam deneyimleriyle tutarlı olduğuna karar vermiştir. Yine yapılan değerlendirme sonucunda, ziynet eşyalarının erkeğe teslim edilmesinin normal yaşam sürecine ters olduğu belirtilmiştir. Bu değerlendirmelerden sonra Yargıtay, evden ayrılmayı planlayan bir kadının düğün takılarını önceden götürme veya saklama ihtimalinin her zaman yüksek olduğunun hükmünü vermiştir. Bu durumda, kural olarak, evden gönüllü olarak ayrılan kadının yanında düğün takılarını da birlikte götürdüğü kabul edilmiştir. Bu nedenle evden çıkan kadın ziynet eşyalarını talep eden bir dava açtığında, takılarının evde kaldığını ispatlamak zorundadır.
Ancak evinden kovulan ya da şiddete uğrayan ve kendi ailesinin evine sığınmak zorunda kalan kadınların evlilikleri sırasında takılarının bozdurulması ve kadından takılarının alınması gibi durumların olması halinde kadının evden ayrılırken takıları yanında götürdüğü kabul edilemez.
