Miras hukuku nedir? Miras hukukunda mal paylaşımı nasıl olur? Kişinin kanuni mirasçıları kimlerdir? Reddi miras nedir nasıl yapılır? Gibi soruların cevaplarına yazımızdan erişebilir, bu konularda gerekli bilgileri edinebilirsiniz.
Miras hukuku, gerçek bir kişinin ölümü ve gaiplik (Kişiden uzun süredir haber alınamaması ya da hayatî tehlikenin söz konusu olduğu şekilde kaybolmasında o kişinin hukukî olarak ölü kabul edilmesi ve kişilik haklarının bitirilmesi.) durumunda kişinin malvarlığını düzenleyen hukuk dalıdır. Medeni kanunun bir alt dalı olan miras hukuku ile ilgili çok fazla ayrıntı olmasından dolayı, davalar uzun süreçlerden sonra sonuçlanabilir.
Miras hukuku alanındaki sorunları çözmeye adamış avukatlar bulunmaktadır. Kanun çerçevesinde net bir branş olmamakla birlikte halk arasında miras hukuku avukatları olarak bilinen uzmanlar bulunmaktadır. Sıklıkla karşılaşılan miras hukuku davaları farklı özelliklere sahiptir. Miras hukuku davalarının bazı nedenleri şunlardır:
- Mirasta mal paylaşımı,
- Mirasın reddi,
- Mirastan mal kaçırma,
- Mirasta saklı pay,
- Vasiyetnamenin iptal edilmesi ve düzenlenmesi,
- Tenkis davası,
Yukarıda belirtilen miras hukuku sorunlarının çözümünden ilgili mahkemeler sorumludur. Miras hukuku alanında yasal olarak kabul gören iki tür mirasçı vardır. Bu mirasçılar kanuni mirasçılar ve tayin edilmiş mirasçılar olarak ifade edilir. Miras hukuku alanında sıkça karşılaşılan terimlerden biri olan tereke, kişinin mal varlığı, hak ve borçlarının tümüne verilen genel bir addır. Belirlenen mirasçı, mirası bırakan kişinin isteklerine göre belirlenir.
Miras Hukuku Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?
İçindekiler
Mirasçılar arasında yapılacak olan mal paylaşımı, hukuk alanındaki önemli uygulamalardan biridir ve miras hukuku ile ilgilidir. Bir kişinin ölüme bağlı birikimi ya da gaipliği durumunda, mirasın paylaşılmasında özel hususlar vardır.
Miras bırakan kişi tarafından hazırlanan bir vasiyetname varsa, vasiyetnamede yazılı olan maddeler dikkate alınır. Vasiyet hazırlamayan kişiler için miras paylaşımında çeşitli noktalara dikkat edilir. Mal varlığı dağılımında dikkat edilen en önemli nokta eşin hayatta olup olmadığıdır. Eş hayatta ise malının dörtte biri eşe tahsis edilir. Gerisi çocuklar arasında eşit olarak paylaştırılır.
Ölüm halinde, kalan eşin isteğine göre anne ve babanın da mirasçı olma durumu olabilir. Bu durumda mirasçının yarısı eş, diğer yarısı ise ana ve babadır. Profesyonel hukuk bürolarının hizmetleri sayesinde mülk paylaşımı konusunda profesyonel ve detaylı bilgi almak mümkündür. Bundan dolayı mal paylaşımı için bu konuda destek veren uzmanlara başvurmak faydalı olacaktır.
Vasiyetname Olmadan Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Mal paylaşımı konusunda dikkat edilecek önemli noktalar vardır. Miras hukuku ile ilgili hukuk alanında en çok karşılaşılan konular mal paylaşımının yapılmasıdır. Özellikle vasiyetname olmadan mal paylaşımının nasıl yapılacağı mirasçıların en merak ettiği konulardan biridir.
Bir kişinin vefat etmesi ya da bazı koşullara bağlı olarak gaip kalması durumunda arkasında bıraktığı malvarlığının kanuni mirasçılara dağıtılması konusunda miras hukukunun kuralları devreye girmektedir. Vefat eden kişinin bir vasiyetnamesi bulunmaması durumunda birinci derece kan hısımları olan eş ve çocukları mirasçı olarak kabul edilecektir. Vasiyet yoksa ölen kişinin malları eş ve çocuklar arasında paylaşılır ancak kişinin anne babası da miras üzerinde hak talep etme hakkında sahiptir. Eş ve çocuk hayatta ise diğer kan hısımları mirasçı olamaz.
Miras Hukuku Kurallarına Göre Mirastan Pay Alabilecek Kişiler Kimlerdir?
Türk hukuk sisteminin belirlediği miras hukuku dalının kilit noktalarından biri de mirasın mirasçılar arasında gerçekleşecek olan dağıtımıdır. Mirastan pay alacak kişi zümre sistemi adı verilen bir yöntemle belirlenir. 3. zümre içinde yer alan kişiler, miras bırakanın mülkünden pay almak için kişinin mirasçısı olma hakkına sahiptir.
Birinci zümre olarak tanımlananlar, mirası bırak kişinin alt soyundan gelen kişilerdir. Mirasçının eşi, çocukları ve torunları birinci zümre olarak belirlenir.
İkinci zümre olarak tanımlananlar, miras bırakanın anne-babası, kardeşleri ve yeğenlerinden oluşan kişilerdir. İkinci zümreye dahil olan kişilerin mirastan yararlanabilmesi için birinci zümrede yer alan tüm mirasçıların ölmüş olması gerekir.
Üçüncü zümre olarak tanımlananlar, vefat eden kişinin diğer akrabalarından oluşur. Büyükanne ve büyükbaba, amca, dayı, hala ve teyze gibi akrabalar üçüncü zümreyi oluşturmaktadır. Diğer iki zümre içinde sağ kalan olmazsa üçüncü zümre kalan mirastan pay alabilir. Belirlenen kanuni mirasçıların yanı sıra miras bırakan kişinin önceden hazırladığı vasiyetnamede yer alan kişilerin de miras üzerinde hakları bulunduğundan dolayı mal paylaşımına dahil olmaktadırlar.
Reddi Miras Nedir?
Miras hukuku alanında son zamanlarda karşılaşılan bir durum, mirasın reddidir. Peki, mirası reddetmek nedir? Miras bırakan kişinin yasal mirasçısı, çeşitli nedenlerle mirası reddedebilir. Mirasçı olduğunu bilen kişinin 3 ay içinde mirası ret hakkı vardır.
Mirasın reddi için başvuru yapacak kişiler yazılı ya da sözlü olarak ilgili mahkemeye durumu beyan etmeleri gerekir. Sulh Hukuk Hâkimi tarafından görülen davada, sözlü ya da yazılı beyan yoksa, mirasın reddi geçersizdir. Bu durumda miras hukuku kişiyi doğrudan mirasçı olarak kabul edecek ve işlemler gerçekleştirilecektir. Miras bırakanın tüm malvarlığı borç nedeniyle iflas durumundaysa, miras reddedilir ve reddi miras için başvurmaya gerek kalmaz.
Vasiyetname Hazırlığı Nasıl Yapılır?
Bu hukukun kurallarına göre, ölümden sonra mal varlığının nasıl tahsis edileceğini belirlerken bırakılan vasiyet geçerlidir. Bundan dolayı pek çok kişi yaşamlarında vasiyet hazırlamak ister ve bunun nasıl yapılacağını araştırır.
Bir vasiyetin hazırlanmasında kullanılabilecek üç farklı yöntem vardır. Vasiyet çeşitleri şunlardır;
- Sözlü vasiyetname,
- El yazılı vasiyetname,
- Resmi vasiyetname,
Kişinin sözlü vasiyet oluşturabilmesi için yanındaki iki okuma yazma bilen tanığa vasiyetini beyan etmesi ve bunu yazılı olarak sulh hakimine ibraz etmesi gerekir.
El yazısı vasiyetnamede, kişinin vasiyetini kendi el yazısı ile yazıp tarih atması gerekir.
Noter tasdikli resmi vasiyetname, miras hukuku alanında sıkça kullanılan belgelerden biridir.
Miras bırakanın ailesine mensup olmamasına rağmen kendisinin mirasçı olduğunu iddia eden kişilerin, mirasçı olduklarını kanıtlamak için mahkemeye somut kanıtlar göstermeleri gerekir. Bu durumda miras bırakan kişinin kendisine önceden vermiş olduğu ıslak imzalı vasiyetname delil olarak sunulmalıdır.
